Alergeny wziewne – poznaj pyłki, zarodniki i roztocza zagrażające Twojemu zdrowiu

Pyłki roślin, zarodniki grzybów pleśniowych, roztocza kurzu domowego, sierść i naskórek zwierząt stanowią główne alergeny wziewne. Do najczęstszych pyłków należą: brzoza, leszczyna, olcha, trawy, bylica. Pleśnie występują w wilgotnych pomieszczeniach – głównie Alternaria, Cladosporium, Aspergillus. Roztocza kurzu żyją w pościeli, dywanach, zasłonach. Alergeny pochodzenia zwierzęcego to przede wszystkim alergeny kota, psa, chomika i świnki morskiej.

Alergeny wziewne stanowią coraz poważniejszy problem dla mieszkańców także terenów miejskichi wiejskich. Teraz obserwujemy spory wzrost przypadków alergii wziewnych, które dotykają osoby w różnym wieku – od najmłodszych po seniorów. Pyłki roślin, zarodniki grzybów oraz roztocza kurzu domowego to główni „sprawcy” sezonowych i całorocznych dolegliwości alergicznych. Szczególnie niebezpieczne są mikroskopijne cząsteczki unoszące się w powietrzu, które z łatwością przedosą do dróg oddechowych. Reakcje alergiczne mogą przybierać różne formy: od łagodnego kataru po poważne napady astmy. Czy myśleliście może, dlaczego objawy alergii nasilają się w określonych porach roku?

Pyłki roślin – niewidzialni wrogowie układu oddechowego

Pyłki roślin wiatropylnych stanowią najbardziej rozpowszechnioną grupę alergenów wziewnych (szczególnie w okresie od wczesnej wiosny do późnej jesieni). Najbardziej agresywne działanie wykazują pyłki traw, brzozy oraz ambrozji. Ich stężenie w powietrzu zależy od wielu spraw: temperatury, wilgotności oraz siły wiatru. „Sezon pylenia może mocno się wydłużać ze względu na postępujące zmiany klimatyczne.” Miejcie na uwadze, że pyłki mogą przemieszczać się na znaczne odległości – nawet do kilkudziesięciu kilometrów od źródła.

  • Pyłki traw – szczyt pylenia przypada na czerwiec i lipiec
  • Pyłki drzew – dominują od marca do maja
  • Pyłki chwastów – najintensywniejsze pylenie w sierpniu i wrześniu

Roztocza i pleśnie – całoroczne zagrożenie

Domowe roztocza kurzu stanowią źródło alergenów aktywnych przez cały rok: Mikroskopijne pajęczaki żywią się złuszczonym naskórkiem i rozmnażają się w sprzyjających warunkach (temperatura 20-25°C i wilgotność powyżej 50%). Najczęściej występują w materacach, poduszkach i dywanach. Równie ważnym problemem są zarodniki grzybów pleśniowych – występują także w pomieszczeniach (przede wszystkim w miejscach zawilgoconych)i na zewnątrz. „Szczególnie niebezpieczne są pleśnie z rodzaju Alternaria i Cladosporium” – ich stężenie wzrasta w okresie późnego lata i jesieni.

Systematyczna profilaktyka i monitorowanie obecności alergenów w otoczeniu może mocno zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów uczuleniowych. Dla alergii wziewnych podstawowe znaczenie ma częste wietrzenie pomieszczeń, utrzymywanie odpowiedniej wilgotności powietrza oraz stosowanie specjalistycznych środków eliminujących roztocza. Jak efektywnie chronić się przed alergenami wziewnymi? To pytanie zadaje sobie sporo ludzi borykających się z tą dolegliwością. Nowoczesne metody diagnostyczne (takie jak testy skórne i immunologiczne) pozwalają bardzo dokładnie określić czynniki wywołujące reakcje alergiczne, co umożliwia wdrożenie dobrego leczenia.

Alergeny wziewne – poznaj wroga, który atakuje twój układ oddechowy!

Alergeny wziewne to substancje unoszące się w powietrzu, które wywołują reakcje alergiczne u wrażliwych osób. Do najczęstszych należą pyłki roślin, roztocza kurzu domowego oraz zarodniki pleśni. Dla pyłków, największe stężenie występuje w okresie kwitnienia konkretnych roślin, przy czym szczególnie uciążliwe są pyłki traw, brzózy i ambrozji.

Roztocza kurzu domowego występują przez cały rok, głównie w łóżkach, dywanach i meblach tapicerowanych. Ich liczba wzrasta w wilgotnym środowisku i temperaturze około 25°C. Zarodniki pleśni są szczególnie groźne w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, np. łazienki czy piwnice.

Inne ważne alergeny wziewne to sierść zwierząt domowych, szczególnie kotów i psów, a także owady, jak karaluchy czy mole. Reakcja na te alergeny może objawiać się katarem, kichaniem, łzawieniem oczu, a w cięższych przypadkach dusznościami i astmą. W okresach wysokiego stężenia alergenów poleca się ograniczenie przebywania na świeżym powietrzu i częste przyjmowanie leków przeciwalergicznych.

Zielony Matrix w powietrzu – kiedy pyłki atakują Twój spokój?

Sezon pylenia rozpoczyna się już wczesną wiosną, gdy temperatura przekracza 5°C. Pierwsze uaktywniają się pyłki leszczyny i olchy, najczęściej w lutym lub marcu, stanowiąc początek alergicznego kalendarz. W kwietniu dołączają do nich brzozy, których pyłki są jednymi z najbardziej uczulających.

  • Olcha i leszczyna: luty-marzec
  • Brzoza: kwiecień-maj
  • Trawy: maj-sierpień
  • Bylica: lipiec-sierpień
  • Ambrozja: sierpień-wrzesień

Okres od maja do lipca to szczyt pylenia traw, które są najczęstszą przyczyną alergii w Polsce. Sierpień przynosi wzmożone pylenie bylicy i ambrozji. Zależy to od warunków pogodowychintensywność pylenia może się różnić.

Wpływ zmian klimatycznych na sezonowość alergenów

Globalne ocieplenie mocno wpływa na wydłużanie się okresów pylenia roślin. Wyższe temperatury i łagodniejsze zimy powodują, że sezon alergiczny zaczyna się wcześniej i trwa dłużej niż przed dekadą. Eksperci przewidują, że w najbliższych latach problem alergii pyłkowych będzie narastał, a stężenia pyłków w powietrzu mogą osiągać coraz wyższe wartości.

Gdy pyłki z powietrza zamieniają się w atak na talerzu!

Niektóre osoby z alergią wziewną mogą doświadczać nieprzyjemnych reakcji po spożyciu określonych pokarmów roślinnych. Dzieje się tak, ponieważ białka obecne w pyłkach są podobne do tych znajdujących się w owocach czy warzywach. Reakcje krzyżowe mogą wystąpić nawet u 70% osób uczulonych na pyłki. Na przykład alergicy uczuleni na pyłki brzozy często reagują na jabłka, orzechy czy marchew.

Objawy najczęściej dotyczą jamy ustnej i gardła, powodując świąd, pieczenie oraz obrzęk. Interesujące jest, że niektóre owoce i warzywa po obróbce termicznej tracą swoje właściwości alergizujące, za pomocą czego mogą być spożywane przez osoby z alergią krzyżową.

Alergia na pyłki traw może wiązać się z reakcją na pomidory, melony czy arbuzy, jednak uczulenie na bylicę często łączy się z nietolerancją selera, przypraw czy marchwi. Zawsze warto skonsultować występujące objawy z alergologiem, który pomoże zidentyfikować problematyczne produkty i zaproponuje odpowiednie postępowanie.