Test płatkowy wykonuje się w celu identyfikacji alergii kontaktowych. Badanie polega na umieszczeniu na skórze plecach substancji alergizujących w specjalnych komorach, które są przyklejane plastrami na 48h. Oceny dokonuje się po 48h i 72h od założenia. Podczas testu bada się reakcje na 30-40 podstawowych alergenów kontaktowych, m.in. nikiel, chrom, składniki kosmetyków czy konserwanty.
Testy płatkowe stanowią skuteczną metodę diagnostyczną w wykrywaniu alergii kontaktowej, która dotyka coraz większą liczbę osób w społeczeństwie. Diagnostyka kontaktowa pozwala bardzo dokładnie określić, które substancje wywołują reakcję alergiczną na skórze. Teraz alergia na nikiel stała się prawdziwą plagą, szczególnie wśród osób noszących biżuterię czy pracujących z metalowymi przedmiotami. Procedura diagnostyczna polega na aplikacji specjalnych plastrów mających potencjalne alergeny prosto na skórę pleców pacjenta. Test trwa zazwyczaj 48 godzin, podczas których plastry pozostają na skórze, a następnie wykonuje się odczyt reakcji po kolejnych 48-72 godzinach. Reakcja alergiczna objawia się zaczerwienieniem, świądem i charakterystycznymi zmianami skórnymi w miejscu kontaktu z alergenem.
Proces diagnostyczny wymaga cierpliwości i dokładnego przestrzegania zaleceń specjalisty. Przed wykonaniem testów płatkowych należy odstawić leki przeciwalergiczne i przeciwzapalne. W trakcie badania nie można moczyć pleców ani wykonywać intensywnych ćwiczeń fizycznych (które mogłyby spowodować odklejenie plastrów). Interpretacja wyników wymaga doświadczenia i wiedzy specjalistycznej, ponieważ różne substancje mogą wywoływać reakcje o różnym nasileniu i charakterze.
Najczęstsze alergeny kontaktowe i ich występowanie
- Nikiel – biżuteria, metalowe części garderoby
- Chrom – skóra, cement, farby
- Kobalt – farby, pigmenty, biżuteria
- Formaldehyd – kosmetyki, tekstylia
- Parafenylenodiamina – farby do włosów
- Kompozycje zapachowe – perfumy, detergenty
Można spojrzeć na następujące objawy mogące świadczyć o alergii kontaktowej: Podczas kontaktu z alergenem może wystąpić zaczerwienienie, świąd czy charakterystyczny wyprysk. Dermatologiczna manifestacja alergii często przybiera postać przewlekłych zmian skórnych, które mogą mocno wpływać na jakość życia. Reakcje alergiczne mogą pojawić się nawet po latach częstego kontaktu z daną substancją – jest to tzw. efekt kumulacji. „Szczególnie podstępna jest alergia na nikiel, która może rozwinąć się po latach noszenia biżuterii”.
Profilaktyka i postępowanie po diagnozie
Unikanie kontaktu z alergenem to podstawa wydajnej terapii alergicznego zapalenia skóry. Po zidentyfikowaniu uczulającej substancji należy dokładnie przeanalizować jej potencjalne źródła w otoczeniu pacjenta. „Czasem wymaga to gruntownej zmiany codziennych nawyków i używanych produktów”. Immunosupresyjne działanie niektórych leków może czasowo łagodzić objawy, jednak nie eliminuje powody problemu. Dla alergii na nikiel warto sprawdzić stosowanie produktów z certyfikatem „nickel-free” – dotyczy jest to biżuterii, a także przedmiotów codziennego użytku (np. zegarków, sprzączek, nożyczek).
Testy płatkowe na nikiel – sprawdź czy biżuteria może być Twoim wrogiem
Testy płatkowe to badanie diagnostyczne, pozwalające wykryć alergię kontaktową na nikiel i inne metale. Polega na przyklejeniu na plecach pacjenta specjalnych płatków nasączonych alergenami, które pozostają na skórze przez 48 godzin. Pierwszego odczytu dokonuje się po zdjęciu płatków, a kolejnego po 72 lub 96 godzinach od rozpoczęcia testu. Wynik dodatni objawia się zaczerwienieniem, świądem lub pęcherzykami w miejscu kontaktu z alergenem.
Alergia na nikiel to jedna z najczęstszych alergii kontaktowych, dotykająca nawet 17% populacji. Nikiel występuje w biżuterii, zegarkach, metalowych częściach garderoby, monetach czy telefonach komórkowych. Osoby uczulone muszą unikać bezpośredniego kontaktu skóry z przedmiotami mającymi ten metal. Dla wystąpienia reakcji alergicznej poleca się stosowanie maści przeciwzapalnych i konsultację z dermatologiem.
Detektyw na tropie alergii skórnej – jak przejść przez test kontaktowy?
Diagnostyka alergicznego kontaktowego zapalenia skóry wymaga przeprowadzenia szczegółowych testów płatkowych. Test płatkowy polega na przyklejeniu na plecach pacjenta specjalnych plastrów mających różne alergeny i obserwowaniu reakcji skóry przez 48-96 godzin. Podczas badania pacjent nie może moczyć pleców ani uprawiać intensywnej aktywności fizycznej. Lekarz ocenia reakcję skóry według specjalnej skali, co pozwala zidentyfikować konkretne substancje wywołujące alergię.
- Metale (nikiel, chrom, kobalt)
- Składniki kosmetyków (konserwanty, barwniki)
- Substancje zapachowe
- Składniki gumy i tworzyw sztucznych
Interpretacja wyników wymaga doświadczenia i wiedzy specjalistycznej, ponieważ niektóre reakcje mogą być fałszywie dodatnie lub ujemne. Ważne znaczenie ma także wywiad z pacjentem i analiza jego codziennych nawyków oraz środowiska pracy.
Wpływ bioty skórnej na reakcje alergiczne kontaktowe
Nowe badania wskazują na niezłą rolę mikroorganizmów zasiedlających skórę w rozwoju alergii kontaktowej. Mikrobiom skóry może wpływać na intensywność reakcji alergicznej i skuteczność leczenia. Zrozumienie tej zależności otwiera nowe możliwości terapeutyczne w leczeniu alergicznego kontaktowego zapalenia skóry.
Sekrety skórnego ABC – odczytywanie testów naskórkowych
Testy naskórkowe (płatkowe) pozwalają zidentyfikować substancje wywołujące alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. Wyniki odczytuje się dwukrotnie – po 48 godzinach oraz po 72-96 godzinach od nałożenia alergenów. Ocena reakcji skórnych opiera się na międzynarodowej skali, gdzie „-” oznacza brak reakcji, „+” to słaba reakcja z zaczerwienieniem i obrzękiem, „++” wskazuje na wyraźną reakcję z pęcherzykami, a „+++” świadczy o silnej reakcji z pęcherzami. Interpretacji wyników powinien dokonywać doświadczony alergolog, ponieważ możliwe są reakcje fałszywie dodatnie lub ujemne. Istotne jest także uwzględnienie historii choroby pacjenta i występowania objawów w życiu codziennym. System kodowania ICD-10 klasyfikuje testy płatkowe pod kodem Z01.5, co ułatwia dokumentację medyczną i rozliczenia z NFZ.
Oprócz standardowego panelu europejskiego, można wykonać testy z własnymi substancjami pacjenta, co zwiększa szansę na wykrycie powody alergii kontaktowej.